FAQ LEIDERSCHAPSSPELLEN

Wat is een leiderschapsspel?

Leiderschapsspellen zijn een tak binnen de business games. Ze leren je eigenschappen aan die nodig zijn voor goed leiderschap. Daarbij kun je denken aan onderwerpen als communicatie, verandering, anderen inspireren, enzovoorts. Een spel over leiderschap geeft je daarnaast ook nieuwe inzichten over jouw eigen leiderschap terwijl je speelt. Misschien denk je bij leiderschapsspellen aan management games die alleen bedoelt zijn voor managers of leidinggevenden. Maar niets is minder waar. Binnen organisaties is leiderschap namelijk ieders verantwoordelijkheid.

Waarom zet je spel in voor de ontwikkeling van leiderschap?

Vergeleken met traditionele leervormen geeft leren via spel een hoger rendement als het gaat om leren en ontwikkelen. Verschillende onderzoeken tonen aan dat spel een grote impact heeft op verschillende vlakken:

• Spel doet beklijven: in 70% van de gevallen onthoud je beter en langer de informatie of vaardigheden;
• Spel doet de productiviteit met 79% stijgen;
• De motivatie om te leren stijgt met 62%;
• Deelnemers zijn 81% meer betrokken wanneer gebruik wordt gemaakt van spel.

Ik heb geen management positie of leidinggevende functie. Kan ik deelnemen aan een leiderschapsspel?

Jazeker. Je kunt ook meedoen aan een spel over leiderschap als je geen manager bent of leidinggevende functie hebt. Leiderschap is iets van ons allemaal. Het betekent voor ons dat je de vaardigheden hebt om waarde toe te voegen (1), de mogelijkheden ziet waar je die vaardigheden kunt inzetten om waarde toe te voegen (2), en dat je ook durft op te staan in die situaties (3).

In welke situaties kan ik een spel over leiderschap inzetten?

Organisaties gebruiken business games en spellen over leiderschap tijdens verschillende activiteiten, zoals:

• Tijdens teambuilding activiteiten zetten organisaties spel in. Spel bevordert namelijk de onderlinge verhoudingen en versterkt relaties. Samen lachen en plezier maken heeft een positieve werking als je praat over empathie, compassie en vertrouwen. Daarnaast verlaagt je stress-niveau door de aanmaak van endorfine.
• Spel werkt ook voor brainstorm sessies. Spel helpt je om buiten de gebaande paden te gaan en ook om eerdere situaties en oplossingen boven tafel te krijgen. Wanneer je een spel speelt begeef je je in een veilige omgeving waar geen idee te gek is. Dat is uitermate effectief als je op zoek bent naar creatieve ideeën.
• Recruiters gebruiken spel tijdens selectieprocessen. Een goed spel laat de echte ik zien.
• Tijdens trainingsdagen zetten organisaties spel in bijvoorbeeld in de middag, na de lunch. Gewoonlijk is dat het moment waarop mensen ‘beginnen in te kakken’ en waarop je eigenlijk niets meer tot je neemt tijdens een reguliere presentatie. Voor spelen gaat dat niet op. Het spelen van een spel laat ieders energie weer stromen. Zo doet men alsnog nieuwe vaardigheden en kennis op en wordt de middag een waardevol onderdeel van de trainingsdag.
• Iedereen heeft zijn eigen leerstijl. In een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) wordt hierop ingespeeld. Er wordt bijvoorbeeld een bepaald spel toegevoegd om kennis of vaardigheden aan te leren bij mensen die meer rechterhersenhelft gedreven zijn, of ookwel tot de beelddenkers behoren.
• Een mix van verschillende werkvormen en leerinterventies vergroot het rendement op leren en ontwikkelen. Het is daarom dat leiderschapsspellen ook worden toegevoegd aan leadership development programs.
• Business games worden ook gebruikt tijdens verandertrajecten. In dit geval ondersteund het spel de verandering binnen de organisatie door bijvoorbeeld iedereen betrokken te houden.
• Naast bovenstaande voorbeelden zijn er nog veel meer situaties denkbaar waarbij organisaties spel gebruiken om haar doelen op het gebied van leren en ontwikkelen te behalen. Ben je nieuwsgierig naar wat spel voor jouw organisatie kan betekenen? Neem dan contact met ons op.

Wat is een goed spel over leiderschap?

Er bestaan veel verschillende soorten spellen op het gebied van leiderschapsontwikkeling. Denk aan bordspellen, rollenspellen, simulaties, puzzels, strategische spellen, kaartspellen, spellen die gebruik maken van AR of VR, enzovoorts. Sommige spellen richten zich op avonturen die je niet tegen zult komen in de praktijk, anderen – zoals simulaties – zijn juist een kopie van de werkelijkheid. Een goed spel is een spel dat past bij jouw organisatie, jullie leercultuur en ziet op het doel wat je wilt bereiken. Bij zo een doel kun je denken aan het verbeteren van de communicatie tussen teamleden, het efficiënter inrichten van een proces, het opstellen van een krachtige ‘purpose’, het inzicht krijgen in jouw leiderschapskwaliteiten of het maken van een doeltreffend persoonlijk ontwikkelingsplan.

De kwaliteit van een spel hangt af van meerdere factoren. De ervaring van de spel-ontwerpen heeft een grote invloed. Maar ook het aantal testfases en -rondes die zijn doorlopen, in hoeverre het spel uniek is, en de manier waarop het spel wordt gefaciliteerd zijn van belang. Zo is het belangrijk om tijd te nemen voor een goede reflectie om het spel in de juiste context neer te zetten.

Velites kwaliteitsstandaarden voor leiderschapsspellen

Een spel zou niet gewoon maar een spelletje moeten zijn. Binnen Velites hebben we verschillende vereisten waaraan onze spellen moeten voldoen om zo de kwaliteit te garanderen:

• Het spel bevat de ‘magic triangle’. De magische driehoek bestaat uit drie kernelementen: het leerdoel, het speldoel en het gewenst gedrag. Alle spellen worden ontworpen vanuit deze magische driehoek.
• Organisaties moeten in staat zijn het spel te gebruiken bij ‘meerdere gelegenheden’.
• Ervaringsgericht spelen: onze spellen vereisen actie van de spelers. Ze zijn interactief. Je leert door het te doen in plaats van door erover te praten.
• Het spel is uniek: we zijn een onafhankelijke spelontwikkelaar en hebben onze eigen grafisch ontwerpen waardoor de spellen echt anders zijn. Ben je nieuwsgierig naar hoe we dit doen? Bekijk dan deze video.
• Verwacht het onverwachte: het spel lokt nieuwsgierigheid uit. Geen uitkomst is dezelfde en wie er al dan niet wint is niet te voorspellen.
• We hebben een lijst van verboden speltypes: een (op zichzelf staand) kaartspel, memory, monopoly, ganzenbord en kwartet zul je bij ons niet terugvinden. Zodoende garanderen we een effectieve en unieke leerervaring.
• Het spel moet de ‘echte ik’ naar boven halen: doordat spelers niet precies weten wat er van ze verwacht wordt en wat ze moeten verwachten kun je eigenlijk niet valsspelen. Je weet immers niet hoe het gewenste gedrag eruit ziet.
• ‘Peer-learning’ is een harde vereiste. Spelers moeten tijdens het spel van elkaar leren.
• We investeren in de begeleiders die het spel faciliteren. Hoe we dat doen? Kijk hier voor bijvoorbeeld meer informatie over certificering.
• Alle spelen doorlopen verschillende testfases. Zo vinden er testen plaats met gecertificeerde mede-spelontwerpers, de doelgroep en collega’s in verschillende stadia van de ontwikkeling.

Hoe pas ik spel toe binnen mijn organisatie als het gaat om leiderschapsontwikkeling?

Gamification is populair en effectief. Veel organisaties die veel waarde hecht aan leren en ontwikkelen (Learning & Development) doet wel iets met spel. Maar als dat voor jouw organisatie nog niet geldt, waar begin je dan en hoe organiseer je dit? Er zijn gemakkelijke tools zoals ‘print & play-formats’ beschikbaar waarmee je kunt experimenteren wat spel doet binnen jouw organisatie. Je zet het dan bijvoorbeeld in tijdens een teamdag of vergadering. Maar je kunt ook denken aan een gestructureerde toepassing door het integreren van spellen in bijvoorbeeld de huidige training programma’s.

Een Print & Play spel over leiderschap

Er zijn online verschillende soorten spelformats beschikbaar die je helpen om spel in te zetten binnen jouw organisatie. Je kunt ze downloaden en gemakkelijk onderdeel uit laten maken van een training of teambijeenkomst. Een voorbeeld hiervan kun je vinden in het programma ‘Your huddle up and running in 7 days‘. Onderdeel van dit programma is een speltemplate die je helpt om samen met je team een effectieve, interactieve dagstart op te zetten. Spellen zijn ook onderdeel van online leiderschap programma’s. In dit geval kun je het spel online spelen. Maar je kunt ook spelformats downloaden zodat je het offline kunt spelen.

Gefaciliteerde speelsessies

Een print & play spel is heel toegankelijk en gemakkelijk te implementeren. Maar toch, het kost tijd om het voor te bereiden zodat je het maximale rendement uit het spel haalt. En die tijd, die is er soms niet. Als je dan toch spel wilt inzetten, dan kun je kiezen voor een spelbegeleider (ook wel game facilitator genoemd). Een spelbegeleider zorgt voor de praktische zaken zoals het bijhouden van de tijd, het maken van groepjes enzovoorts. Maar hij of zij begrijpt ook de dynamiek van het spel en is op de hoogte van het onderliggende leerproces. Een spelbegeleider zorgt voor een goede reflectie waarbij hij of zij bijvoorbeeld ook recente ontwikkelingen in het speelveld kan toelichten. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat een spelfacilitator een cruciale rol heeft in het leerproces. Meer daarover lees je hier.

Heb ik een externe of interne spelbegeleider nodig?

Je kunt gebruik maken van een interne of een externe spelbegeleider. Een interne spelbegeleider is iemand die bij jullie organisatie werkzaam is. Hij of zij werkt bijvoorbeeld op de afdeling ‘Learning & Development’ of is een expert in het onderwerp waarvoor je het spel wilt inzetten. Een interne spelbegeleider heeft verschillende voordelen, zoals:

• je bent flexibel: je kunt een spel spelen wanneer en waar je maar wilt;
• je kunt gemakkelijk het spel inzetten tijdens ‘learning journeys’;
• de spelbegeleider is in staat om de reflectie heel organisatie-specifiek te faciliteren.

Je kunt ook gebruik maken van een externe spelbegeleider. Dit is iemand die een frisse blik kan werpen op de organisatie en hoe dingen worden gedaan. Vaak brengt de externe begeleider ook nieuwe input, omdat hij of zij in meerdere organisatie in verschillende industrieën werkzaam is. Je verruimt als organisatie je blik als je gebruik maakt van een externe begeleider.

Zowel het gebruiken van een interne als een externe spelbegeleider kent voor- en nadelen. Er is dan ook geen goed of fout voor wat betreft de keuze die je maakt. Het gaat erom dat het doel wat je voor ogen had (bijvoorbeeld het leren van verschillende leiderschapsstijlen of het verbeteren van de interne communicatie) wordt behaald. En als je twijfelt tussen een interne of externe spelbegeleider, bedenk dan dat een combinatie ook een optie is. Je start bijvoorbeeld met een externe spelbegeleider en wijst, eenmaal meer ervaren met spel, iemand binnen de organisatie aan die als spelbegeleider gaat fungeren.

En wist je dat er ook opleidingen bestaan om jouw vaardigheden als facilitator te trainen en die zich richten op het meer impact maken met jouw training, opleiding of workshop? Zie bijvoorbeeld de opleiding Facilitation Design die is onderschreven door nationale en internationale brancheverenigingen voor serious games en de Radboud Universiteit. Meer informatie over deze opleiding vind je hier.

Hoe kan ik spel toevoegen aan mijn huidige leer- en ontwikkeltrajecten op het gebied van leiderschap?

Heeft jouw organisatie al een ontwikkelingsprogramma op het gebied van leiderschap? Spellen zijn in dit geval perfect om het traditionele leerproces te ondersteunen. Een spel motiveert je, je onthoudt de dingen beter en de betrokkenheid van de ‘studenten’ wordt vergroot met gemiddeld 71 procent!

Verplichte training of werken met open inschrijving

Er zijn twee manier om spelers toe te voegen aan het spel. De eerste manier is om het spel via een verplichte training aan het huidige curriculum toe te voegen. In dit geval is de organisator of manager degene die beslist wie al dan niet meedoet. Je kunt er ook voor kiezen om gebruik te maken van een open inschrijving. In dat geval kunnen medewerkers zelf een spel kiezen dat ze willen spelen. Je kunt op die manier verschillende spellen aanbieden tijdens een trainingsdag. Wil je weten hoe je zo een trainingsdag opzet? Klik dan hier voor tips en informatie en organiseer jouw trainingsdag.

Kan ik hetzelfde leiderschapsspel meerdere keren spelen?

Wanneer een spel meerdere keren wordt gespeeld, dan krijg je veel inzicht in de mate waarop kennis en gedrag is ‘blijven hangen’ en kun je progressie bijhouden. Dat maakt dat in sommige gevallen je hetzelfde spel zeker meer dan één keer wilt laten spelen door een medewerker. Je kunt dan denken dat je elke jaar hetzelfde spel laat spelen. Dat gezegd hebbende is het belangrijk om te weten dat niet alle spellen geschikt zijn om meerdere keren te spelen. Het wordt saai als je ze voor een tweede keer speelt omdat de uitkomst vast staat. Maar heb je een spel dat de nieuwsgierigheid wekt en waarvan de uitkomst nooit van tevoren vast staat en niet valt te ‘manipuleren’? Dan zou ik zeggen: speel het gerust nog een keer en zie of er progressie is geboekt onder de spelers.

Waar kan ik meer leren over de kracht van spel binnen organisaties?

Ben je nieuwsgierig geworden wat spel kan betekenen voor jouw organisatie? Dan nodigen we je van harte uit voor onze introductieles: ‘game-based learning in business’. In een kleine groep gaan we via een live-verbinding in op de elementen die invloed hebben op (het rendement op) leren en ontwikkelen en kom je te weten wat de impact is op de learning mindset. Je ontdekt op welke manier je game-based learning inzet binnen een professionele organisatie. En daarnaast gaan we in op hoe spel jouw rendement (ROI) op leren en ontwikkelen beïnvloedt. En uiteraard gaan we ook spelen. Interessant? Geef je op via info@velites.nl en we mailen je de eerstvolgende datum waarop we deze sessie verzorgen.