Dopamine – het gelukshormoon dat ons motiveert en verbindt

Wat hebben dopamine, leiderschap en spel(end) leren met elkaar te maken? Sociale vaardigheden zijn van enorm belang in leiderschap. Een analyse van de top-leiders van onze wereld laat zien dat 92% van hen enorm hoog scoort op empathie. Tijdens de Global Leadership Summit 2022 sprak Vanessa Van Edwards over haar onderzoek naar de verschilende niveaus van verbinding. En zij presenteerde daarbij drie niveaus van verbinding.

De drie niveaus van verbinding

Het eerste niveau betreft de algemeenheden van iemand. Dan kun je denken aan iemands beroep, woonplaats en of iemand getrouwd is. Het zijn de antwoorden op de vragen van een sociaal script dat we afwerken wanneer we iemand ontmoeten. De ‘hoe gaat het met je, ja goed’-conversaties. Er zit weinig diepgang in. Het is dan ook dit niveau dat geen echte connectie voortbrengt.

Anders wordt het bij het tweede niveau. Dit niveau gaat over persoonlijke interesses en belangen. Wat motiveert iemand, wat zijn zijn of haar normen en waarden? Wanneer je op dit niveau acteert dan breek je met het sociale script en werk je aan een echte relatie.

Het derde niveau is het zelfnarratief. Dit is het verhaal over onszelf wat we tegen onszelf zeggen. Je kunt hier denken aan de ‘hero, healer en victim’. Wanneer je weet hoe iemand zichzelf ziet, dan kun je voorspellen hoe iemand zal reageren en zich zal gedragen in bepaalde situaties.

Dopamine in niveau twee

Terug naar het tweede niveau. Op dit niveau doorbreken we dus het sociale script en werken we aan de fundatie voor een goede connectie. Om uit het sociale script te komen noemt Van Edwards een aantal vragen die dopamine aanmaken. Door deze vragen te stellen raken we gemotiveert en creeëren we een herinnering. De meeste succesvolle leiders weten bij welke momenten iemand dopamine aanmaakt. Zij zullen die momenten oproepen en gebruiken om zo de ander opnieuw van een dopamineshot te voorzien.

Wat is dopamine?

Maar even een stapje terug. Want wat is dopamine nu eigenlijk? Dopamine is één van de happy chemicals. Het maakt dat we ons gelukkig voelen en houdt verband met het beloningssysteem van onze hersenen. Facebook of LinkedIn probeert ons een portie dopamine te bezorgen door bijvoorbeeld een notificatie van likes te geven. Duimpjes, hartjes, allerlei vormen van support worden gebruikt. Ze zijn er om je aan te moedigen en dienen als bevestiging dat je iets goed doet. Maar ook drugs werken dopamine-verhogend.

Dopamine-bevorderende communicatie

Als je iemand wilt motiveren dan kun je dus gebruik maken van dopamine. En daar heb je geen drugs voor nodig. Van Edwards geeft namelijk een aantal vragen die we kunnen gebruiken om iemand dopamine aan te laten maken. Hier zijn ze:

• Wat was jouw hoogtepunt van de dag?
• Aan welk project werk je momenteel waar je enorm veel passie voor hebt?
• Wat voor spannends staat je de komende tijd te wachten waar je enorm naar uitkijkt?

Onderzoek wijst uit dat deze vragen positieve emoties triggeren. Je geeft iemand als het ware een dopamine-boost. En wanneer je op een later tijdstip diegene vraagt naar een update over dat project, dat aankomende event of dat hoogtepunt, dan re-activeer je die dopamine. Dit resulteert in blije mensen, werkt motiverend en versterkt jullie onderlinge band enorm.

Dopamine en spel

In onze spelontwerpen maken ook wij gebruik van dopamine. Het draagt bij aan de motivatie om iets te leren en iets te doen. Het is de dopamine die onder andere zorgt voor ervaringsgericht leren. Maar, we zijn hier wel voorzichtig mee. Je krijgt niet gelijk een aanmoediging of duimpje. Je wint niet zomaar, je moet er iets voor doen.

Hoe meer je je best hebt moeten doen, hoe meer je overwinning, of het behalen van je doel, waard is. En dit komt heel precies. Juich je te hard voor een matige prestatie, dan zal die iemand niets doen en hem eerder wantrouwend maken. Het was immers niet zo moeilijk om dat te behalen, je deed gewoon wat werd gevraagd. De euforie en dopamineshot blijven uit. En juich je niet, dan voelt de speler alsof hij of zij is bedrogen en kan dat uitmonden in boosheid. Waarom wordt niet gezien dat hij of zij zo zijn best heeft gedaan?

3 Tips

Wil je iemand motiveren en een goede relatie opbouwen dan staan je dus een aantal dingen te doen:

Ga op een ‘hoe gaat het-dieet’.

Stel dopamine-bevorderende vragen.

En juich op het juiste moment!

Laat je ons weten hoe het is gegaan?

19 september: om niet te vergeten

We vieren veel dingen: kerst, een bruiloft, de komst van een baby of wanneer we afstuderen. Speciale dagen zoals deze zijn gemarkeerd in onze agenda zodat we ze niet vergeten. 19 September wordt zo een dag. Niet alleen omdat ik dan jarig ben, maar ook omdat we gaan starten met het Velites Online Leadership Program.

Voordelen van vieringen

Het vieren van speciale gelegenheden is van alle tijden en kent veel voordelen. Deze voordelen zijn universeel, voor iedereen hetzelfde en zie je bij zowel kleine als grote feesten. Wanneer je als één land viert dat het voetbalteam het WK heeft gewonnen, zul je een verenigd land zien vol trotse mensen. Iets vieren geeft ons een goed gevoel, een gevoeld van blijdschap en een ontspannen gevoel (even los van de stress op de dag voor je verjaardag met alle boodschappen enz.). En iets vieren komt ook je fysieke en geestelijke gezondheid ten goede.

Waarom vieren we iets

Duik je in de filosofie, dan raak je de kern van vieringen: het waarom. Hannah Ahrendt spreekt in haar boek The Human Condition over een kunstmatige overeenkomst tussen mensen. In een korte video relateert Boris van der Halm dit aan het vieren van speciale dagen zoals kerst. Hij redeneert dat het vieren van speciale dagen ons helpt om beloften na te komen. Daarnaast geeft het zekerheid in een onzekere wereld: zekerheid waar de mens zoveel mogelijk naar op zoek is.

Het achterliggende idee van het vieren van het leven is gebaseerd op het concept van het individu. Ons leven is een reis waarin we slechte en goede momenten beleven. Speciale gebeurtenissen dienen als mijlpalen tijdens deze reis. Het geeft een kans om even te stoppen en te reflecteren op je leven. Een verjaardag is niet zomaar een feestje, het laat zien dat je ertoe doet.

Hoe vieren we

Als we iets vieren kunnen we dat doen met veel toeters en bellen, maar we kunnen het ook klein houden. Op het werk vieren we de grote doelen die we hebben bereikt, een recordmaand aan omzet of een 100-jarig bestaan. We kopen cake voor de afdeling of sturen iedereen een persoonlijk bericht. Deze laatste is vooral belangrijk. Door iemand een persoonlijk bericht te sturen geef je hem of haar het gevoel dat hij of zij ertoe doet.

Zo had ik eens voor Sinterklaas voor ieder teamlid een persoonlijk rijm gemaakt. Het kostte me heel veel tijd om dit te doen, maar de waardering van het team was enorm. Met verjaardagen is het iets anders. Dat hangt van de persoon af die jarig is: viert hij of zij het groot, klein of helemaal niet? Maar op z’n minst kun je iemand die jarig is een berichtje sturen om hem of haar en fijne verjaardag te wensen.

19 September

Terug naar 19 september. Waarom is dit een dag om te noteren in je agenda? Zoals ik al zei is het de startdatum van het Velites Online Leadership Program en mijn verjaardag. Maar er is meer dan dat. Op 19 september vindt ieder jaar het bloedwonder plaats van Januaris van Napels. Hij was de tweede bisschop van Benevento in Italië en levend verbrand en gemarteld tijdens de Christelijke vervolgingen. Ieder jaar op 19 september wordt met zijn gestolde bloed geschud, waarop het weer vloeibaar wordt. Bloed weer vloeibaar laten worden is een teken van verandering, een teken van leven, een teken van een nieuwe start en een teken dat niets lijkt wat het is. Als je dan kijkt naar hoe de Velites in de maatschappij stonden, dan zie je veel vergelijkingen.

Vier mee

Het Velites Online Leadership Program is zo ontwikkelt dat je de dingen die je leert moet toepassen om verder in het programma te komen en te slagen. Via werkboeken, leiderschap filmpjes, vraag- en antwoordsessies, en meer, leer je de beginselen van leiderschap. Maar het belangrijkste is om het te gaan implementeren. Dit doen we via ‘playful learning’: een van de beste leermethoden. Het programma duurt zes maanden en is speciaal ontwikkeld voor huidige en toekomstige leiders. Wil jij meedoen? Registreer je dan nu via onze website en vier samen met ons de startdatum: 19 september.