Verkiezingen voor teamleiders

Het zal je niet zijn ontgaan dat deze week de verkiezingen voor de Provinciale Staten en de Waterschappen plaatsvonden. Heb jij gestemd? En zo ja, heb je dat gebaseerd op een stemwijzer, op traditie, heb je alle partijprogramma’s doorgespit, heb je naar de debatten gekeken? Of is jouw stem gebaseerd op een combinatie daarvan? 

Verkiezingen binnen organisaties kennen we vanuit de OndernemingsRaad (OR). Werknemers stellen zich verkiesbaar en na het tellen van de stemmen worden de leden benoemd. 

Maar een verkiezing voor een nieuwe teamleider of manager lijkt minder vanzelfsprekend. En dat terwijl zij juist het team kunnen vertegenwoordigen in belangrijke zaken zoals bijvoorbeeld de toekomst van het bedrijf, arbeidsomstandigheden, arbeidsvoorwaarden, enzovoorts. Hoe zou het zijn wanneer je managers en teamleiders aanstelt via verkiezingen? Dat je binnen de organisatie verkiezingen voor teamleiders organiseert?

Zouden zij – in aanloop naar de verkiezingen – komen met lijst van speerpunten? Wordt er meer duidelijk wat zij belangrijk vinden in de leiderschapsfunctie? Krijg je meer inzicht in hun normen en waarden?

En hoe zou je daar als stemgerechtigde mee omgaan? Kijk je naar de kwaliteiten van de kandidaat of juist meer naar zijn of haar ‘verkiezingsprogramma’? Zou je je stem verlenen op basis van vertrouwen? Op basis van de uitkomst van een intern debat tussen de kandidaten? Op basis van het enthousiasme tijdens de campagne? Of op basis van de meest inspirerende speech?

En wanneer je dan teamleiders en managers aanstelt via verkiezingen, organiseer je dan ook elke 4 jaar opnieuw verkiezingen? Zodat je zorgt dat de juiste man of vrouw nog wel op de juiste plek zit. Om aansluiting met het team te garanderen. Of om de democratie binnen de organisatie te laten floreren.

Verkiezingen voor teamleiders? Een goed idee?

PS. Lees hier meer over wat verkiezingen kunnen doen voor jouw organisatie.

Leiderschap en je rechterhersenhelft

Traditioneel leiderschap richt zich met name op onze linkerhersenhelft. Deze kant is verantwoordelijk voor onze logica, ons rationeel denken en onze analytische vaardigheden. Volgorde, details en nummers vormen de kern. Echter, deze linkerhersenhelft gerelateerde taken worden steeds meer overgenomen door computers en robots. Dus om je klaar te maken voor de toekomst zul je je rechterhersenhelft moeten (her)activeren. Deze helft van onze hersenen richten zich op emoties, muziek, ritme, verbeelding en spel. Hoe kunnen we nu zorgen dat we hier actiever in worden?

A Whole New Mind

Eén van de grootste namen op het gebied van onderzoek rechterhersenhelft is Daniel Pink. Hij schreef in zijn boek ‘A Whole New Mind’ waarom mensen die meer gebruik maken van hun rechterhersenhelft de toekomst zullen domineren. De 20^e eeuw was voornamelijk gebaseerd op de kenniseconomie. Het was het informatietijdperk waar de mensen gericht op de linkerhersenhelft domineerde. Maar door automatisering en outsourcing worden deze taken steeds meer overbodig. We zijn beland in een nieuw tijdperk dat Pink ‘The Conceptual Age’ noemt. In dit tijdperk zijn de innovatieve mensen en de mensen met veel empathie de belangrijkste schakels in onze samenleving.

Homo Ludens

Pink beschrijft zes essentiële rechterhersenhelft gerelateerde eigenschappen die horen bij het nieuwe tijdperk. Eén daarvan is spel. Zoals Pat Kane, auteur van The Play Ethic, schreef: “Het spel van nu is het werken van de laatste 300 jaar: het is de manier van weten, doen en waarde toevoegen.” In zijn beroemde werk Homo Ludens, beschrijft Huizinga de noodzaak van spel voor onze maatschappij en de ontwikkeling van onze cultuur. Huizinga noemt daarbij een aantal eigenschappen van spel:

• Het is een expressie van iemands vrijheid;
• Het is iets buiten ons normale leven om;
• Het heeft een magische cirkel waarin je vrij bent om te experimenteren;
• Het geeft overzicht door de regels van het spel.

Gamification en ludodidactiek

Je hebt misschien wel eens gehoord van gamification. Renger en Hoogendoorn omschrijven in hun boek ‘Ludodidactiek’ gamification als: het toevoegen van spelonderdelen aan iets dat al bestaat, om het zo meer aantrekkelijk te maken. Denk daarbij aan high scores, badges en punten die je kunt verdienen. De spelelementen staan binnen gamification op zichzelf. Er is geen interactie met de inhoud, maar zijn gewoon toegevoegd aan bestaande content. Denk hierbij aan een wiskundetoets waarbij je in plaats van je eigen resultaten, alle resultaten van iedereen op een leaderboard krijgt te zien, zodat er meer competitie ontstaat.

Ludodidactiek – soms ook serious gaming genoemd – gaat een stap verder. Bij ludodidactiek wordt teen programma ontwikkeld op basis van bepaald gedrag dat je wilt zien bij de spelers. Daarbij worden alle elementen van game design in ogenschouw genomen, maar anders dan bij gamification, gaat het bij ludodidactiek om:

• Spelelementen die interactie hebben met de inhoud;
• Spelelementen die niet op zichzelf staan;
• Extrinsieke motivatie die verschuift naar intrinsieke motivatie;
• Het verhogen van de retentieratio van het geleerde;
• Game-based learning: het leerdoel staat centraal en het speldoel moet helpen om het leerdoel te bereiken.

David Shaffer is een pionier op het gebied van het toepassen van spel in onderwijs. Hij praat over serious games als iets dat veel meer is dan alleen het leuk maken van een toets. Je kunt je toets nog zo mooi maken met badges, punten en high-scores, uiteindelijk is het nog steeds dezelfde toets. Shaffer vergelijkt dit met broccoli gedompeld in chocolade. Het uiterlijk lijkt anders, maar de kern is nog steeds hetzelfde. Daarom is het belangrijk bij het ontwerpen van serious games en het toepassen van ludodidactiek dat je werkt vanuit een bepaald gedrag dat je tot stand wilt laten komen. Dit voorkomt dat je broccoli in chocolade aan het dompelen bent.

Lean forward

Spelen helpt om je rechterhersenhelft te ontwikkelen en via ludodidactiek kun je zelf je gedrag aanpassen door het gebruik van game design. Er zijn verschillende spellen om je rechterhersenhelft te trainen, maar ik ben van mening dat wanneer je het lean forward principe toepast je het meeste eruit haalt. Het lean forward principe gaat ervanuit dat je invloed hebt op een proces. Dit kan bijvoorbeeld bij het maken van een schilderij, bij een boek dat je aan het schrijven bent of bij een serious game die je speelt. Dit zijn voorbeelden die je kunt gebruiken om je rechterhersenhelft te activeren, iets dat zo noodzakelijk is in de 21^e eeuw.